Το συνταξιοδοτικό για τους εκπαιδευτικούς

Έτος θεμελίωσης  Έτη υπηρεσίας   Όριο ηλικίας
2011                              25                     52
2012                              25                     55
2013                              25                     65

Η εγκύκλιος που εξέδωσε το Γ.Λ.Κ. για την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.3865/2010 ,επισημαίνει ότι ο άνδρας υπάλληλος ,πατέρας ανηλίκου, που κατά την 31-12-2010 είχε συμπληρώσει 25ετή συντάξιμη υπηρεσία και επομένως έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, δεν μπορεί να κάνει χρήση της ευεργετικής διάταξης του νόμου για την ανηλικότητα του παιδιού και να φύγει σε ηλικία 52 ετών από 1-1-2011.
Έτσι παρατηρείται το ασφαλιστικό παράδοξο, ο νεότερος που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011, να μπορεί να φύγει σε ηλικία 52 ετών, ενώ ο παλιότερος που μέχρι 31-12-2010 είχε 25ετή συντάξιμη υπηρεσία και είχε ανήλικο παιδί να συνταξιοδοτείται με τις γενικές διατάξεις:
35 έτη υπηρεσίας και ηλικία 58 ετών
ή 37έτη Χ.Ο.Η
ή 30 έτη υπηρεσίας και ηλικία 60 ετών, αν είναι εκπαιδευτικός.
Ας δούμε κάποια παραδείγματα και τις δυνατότητες αναγνώρισης από τις προαναφερθείσες υπηρεσίες για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος
Περίπτωση 1η.
Μητέρα 2 παιδιών (το ένα τουλάχιστον ανήλικο) που στις 31-12-2010 είχε 23 χρόνια υπηρεσίας. Τι δυνατότητες αναγνώρισης υπηρεσιών έχει:
α) Να αναγνωρίσει 2 τουλάχιστον πλασματικά έτη παιδιών, ώστε να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωνα το 2010 και να συνταξιοδοτηθεί, αν θέλει, σε ηλικία 50 ετών.
β) Να αναγνωρίσει 1 έτος είτε πλασματικό παιδιών είτε σπουδών, να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα στις 31-12-2011 και να συνταξιοδοτηθεί, αν θέλει, σε ηλικία 52 ετών.
γ) Να μην αναγνωρίσει κανένα έτος, οπότε θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα στις 31-12-2012 και θα μπορεί να φύγει σε ηλικία 55 ετών. Πάντα βέβαια με την προϋπόθεση ότι κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας το παιδί θα είναι ανήλικο.
Περίπτωση 2η.
Πατέρας 2 παιδιών (το ένα τουλάχιστον ανήλικο) που στις 31-12-2010 είχε 23 χρόνια υπηρεσίας. Τι δυνατότητες αναγνώρισης υπηρεσιών έχει:
α) Να αναγνωρίσει 2 χρόνια είτε στρατιωτικής θητείας είτε πλασματικά παιδιών. Σ’ αυτή την περίπτωση θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2010, δεν μπορεί να κάνει χρήση της ανηλικότητας του παιδιού και θα συνταξιοδοτηθεί με τις παρακάτω διατάξεις :
•          35 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 58 ετών
•          37 χρόνια υπηρεσίας Χ.Ο.Η.
•          30 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 60 ετών (αν είναι εκπαιδευτικός)
β) Αν θέλει να κάνει χρήση της ευεργετικής διάταξης του νόμου για την ανηλικότητα του παιδιού, θα πρέπει να αναγνωρίσει 1 έτος είτε από τη στρατιωτική θητεία είτε από τον πλασματικό χρόνο παιδιών, να σχηματίσει 25ετία το 2011, οπότε θα μπορεί να αποχωρήσει, αν θέλει, στο 52° έτος της ηλικίας και αν θέλει να αναγνωρίσει και τα έτη σπουδών για προσαύξηση.
Περίπτωση 3η
Μητέρα 2 παιδιών που συμπληρώνει το 2011 24 χρόνια υπηρεσίας και το μικρότερο παιδί της ενηλικιώθηκε το 2009.
To 2009 που ενηλικιώθηκε το μικρότερο παιδί της η συγκεκριμένη μητέρα είχε 22 χρόνια υπηρεσίας. Αναγνωρίζοντας 3 πλασματικά έτη παιδιών σχηματίζει 25ετία το 2009, οπότε μπορεί να κάνει χρήση της διάταξης ως μητέρα ανηλίκου και να φύγει, αν θέλει, σε ηλικία 50 ετών.
2. Συνταξιοδότηση υπαλλήλων με τρία (3) τουλάχιστον παιδιά
(ασφαλισμένοι μέχρι 31-12-92)
Οι μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι με τρία παιδιά και άνω, εφόσον έχουν 20 έτη υπηρεσίας μέχρι 31-12-2010, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας, όποτε και αν αποχωρήσουν.
Οι τρίτεκνοι άνδρες, που μέχρι 31-12-2010 έχουν συμπληρώσει 20 έτη υπηρεσίας, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας μόνο αυτοί που είναι χήροι ή διαζευγμένοι. Στην περίπτωση μάλιστα του διαζευγμένου πρέπει τα παιδιά να είναι ανήλικα και τα τρία και να έχει την επιμέλεια αυτών με δικαστική απόφαση.
Τα πρόσωπα της κατηγορίας αυτής δεν μπορούν να αναγνωρίσουν ούτε πλασματικά χρόνια παιδιών ούτε έτη σπουδών, γιατί έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2010
Όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από 1-1-2011, αυξάνεται και για τους άνδρες και για τις γυναίκες, γονείς τριών (3) τουλάχιστον παιδιών, ο ελάχιστα απαιτούμενος για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος χρόνος συντάξιμης υπηρεσίας ή ασφάλισης, σε 21 έτη για όσους συμπληρώνουν την 20ετία το 2011, με όριο όμως ηλικίας καταβολής της σύνταξης το 52° έτος , σε 23 έτη για όσους συμπληρώνουν την 20ετία το 2012, με όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης το 55° έτος και σε 25 έτη για όσους συμπληρώνουν την 20ετία το 2013 και με όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης το 65ο έτος.

Έτος θεμελίωσης   Έτη υπηρεσίας    Όριο ηλικίας
2011                                21                      52
2012                                23                      55
2013                                25                      65
* ο υπάλληλος ακολουθεί το όριο ηλικίας που ισχύει κατά το χρόνο θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, πχ αν ο υπάλληλος θεμελιώνει το 2011 20ετία, χρειάζεται τότε 21 έτη που θα τα έχει το 2012, «κλειδώνει» όμως το όριο ηλικίας των 52 ετών για να συνταξιοδοτηθεί.
Όσοι άνδρες τρίτεκνοι μέχρι 31-12-2010 έχουν πάνω από 21 έτη υπηρεσίας, μπορούν να αποχωρήσουν από 1-1 2011, εφόσον έχουν την ηλικία των 52 ετών ή όταν τη συμπληρώσουν.
(Στην περίπτωση των τρίτεκνων ή πολύτεκνων δεν ενδιαφέρει αν τα παιδιά είναι ανήλικα. Εκείνο που ενδιαφέρει είναι να είναι εν ζωή τα παιδιά κατά τη συμπλήρωση της 20ετίας)
Παραδείγματα με εξαγορά αναγνωριζόμενων υπηρεσιών για τρίτεκνους
Περίπτωση 1η
Μητέρα τριών τέκνων συμπλήρωσε 20ετία το 2010. Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί και πόσα πλασματικά έτη ή έτη σπουδών μπορεί να αναγνωρίσει
Εφόσον συμπλήρωσε 20ετία μέχρι 31-12-2010 μπορεί να αποχωρήσει χωρίς όριο ηλικίας (Χ.Ο.Η.) ,όποτε θελήσει. Δεν μπορεί να εξαγοράσει ούτε πλασματικά έτη ούτε έτη σπουδών, διότι έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2010.
Περίπτωση 2η
Μητέρα τρίτεκνη έχει 18 έτη υπηρεσίας στις 31-12-2010. Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί
α) Μπορεί να αναγνωρίσει τουλάχιστον 2 από τα 5 πλασματικά έτη παιδιών που δικαιούται, ώστε να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (20ετία) στις 31-12-2010, για να μπορεί να αποχωρήσει, όποτε θέλει, Χωρίς Όριο Ηλικίας (Χ.Ο.Η.).
β) Να αναγνωρίσει 1 έτος, οπότε συμπληρώνει 20ετία στις 31-12-2011, θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και «κλειδώνει» έτσι το όριο ηλικίας των 52 ετών, τα έτη υπηρεσίας όμως, όταν θα αποχωρήσει, θα πρέπει να είναι το λιγότερο 21.
γ) Να μην αναγνωρίσει κανένα χρόνο θεμελιώνοντας συνταξιοδοτικό δικαίωμα στις 31-12-2012, «κλειδώνοντας» έτσι το όριο ηλικίας των 55ετών που θα μπορεί να αποχωρήσει, με τα χρόνια υπηρεσίας όμως να γίνουν 23, όποτε αυτά συμπληρωθούν.
Περίπτωση 3η
Τρίτεκνος πατέρας στις 31-12-2010 είχε πάνω από 21 έτη υπηρεσίας. Πότε συνταξιοδοτείται και τι υπηρεσίες μπορεί να αναγνωρίσει
Επειδή ό ανωτέρω πατέρας έχει πάνω από 21 χρόνια υπηρεσίας, για την άμεση καταβολή της σύνταξης απαιτείται η συμπλήρωση του 52ου έτους της ηλικίας. Μπορεί να αναγνωρίσει 5 πλασματικά έτη από τα παιδιά και 4 έτη σπουδών ή 5 πλασματικά παιδιών + 2 σπουδών + 2 στρατιωτικής θητείας, συνολικά 9 έτη, αφού το δικαίωμα ως τρίτεκνων γεννάται από 1-1-2011,σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου νόμου.
3. Άνδρες και γυναίκες με ανίκανα παιδιά
(παλιοί ασφαλισμένοι)
Με την προϊσχύουσα νομοθεσία οι γυναίκες υπάλληλοι με ανάπηρα παιδιά 50% και άνω ή με ανίκανο σύζυγο 67% και άνω (ανικανότητα για την οποία είχε γνωματεύσει η Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή Στρατού Α.Σ.Υ.Ε,) μπορούσαν μετά τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος να συνταξιοδοτηθούν, εφόσον είχαν συμπληρώσει το 50ό έτος της ηλικίας, ήθελαν δηλ. 25έτη υπηρεσίας και ηλικία 50 ετών. Οι άνδρες δεν μπορούσαν να κάνουν χρήση αυτού του δικαιώματος.
Με τις νέες ρυθμίσεις άνδρες και γυναίκες της κατηγορίας αυτής, εφόσον θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα (25ετία) από 1-1-2011 και έχουν ανίκανο παιδί ή ανίκανο σύζυγο με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, εφόσον συμπληρώσουν το 50ό έτος της ηλικίας.
Η διαφορά με την προϊσχύουσα νομοθεσία είναι ότι επεκτείνεται το δικαίωμα αυτό και στους άνδρες, που δεν ετύγχαναν ευνοϊκότερης μεταχείρισης ως πατέρες ανίκανων παιδιών και επιπλέον αυξάνεται το ποσοστό ανικανότητας του παιδιού από 50% σε 67%, προστιθεμένης και της προϋπόθεσης η ανικανότητα να συνεπάγεται την αδυναμία άσκησης κάθε βιοποριστικού επαγγέλματος. Η ανικανότητα του ατόμου πρέπει πάντα να συντρέχει κατά το χρόνο θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (25ετία) του υπαλλήλου.
Οι συνταξιοδοτικές αυτές διατάξεις περί ανικανότητας παιδιού ή συζύγου που ισχύουν για τους άνδρες που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2011, δεν ισχύουν για όσους άνδρες έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως 31-12-2010
Το δικαίωμα συνταξιοδότησης με ανάπηρο παιδί ή ανάπηρο σύζυγο μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς ή συζύγους αντίστοιχα, που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2011.
4. Λοιπές περιπτώσεις της κατηγορίας των ασφαλισμένων 1-1-1983 έως 31-12-92 (Άνδρες και γυναίκες άγαμοι/ες ή έγγαμοι/ες ή χήροι/ες ή διαζευγμένοι/ες, χωρίς παιδιά ή με ενήλικα παιδιά)
Προκειμένου να γίνει η εξίσωση των ορίων ηλικίας των γυναικών με τους άνδρες, ο νέος νόμος προβλέπει ότι οι ανωτέρω κατηγορίες των υπαλλήλων, εάν συμπληρώνουν την 25ετία το 2010, ισχύει για μεν τους άνδρες το όριο ηλικίας των 65 ετών για τη λήψη της πλήρους σύνταξης και των 60 ετών για τη λήψη της μειωμένης (πρόωρης), για δε τις γυναίκες το όριο ηλικίας των 60 ετών για τη λήψη της πλήρους σύνταξης και των 55 ετών για τη λήψη της μειωμένης.. Εάν η 25ετία συμπληρώνεται το 2011, για άνδρες και γυναίκες απαιτείται το 61° έτος της ηλικίας, για πλήρη σύνταξη και το 56° έτος για μειωμένη, εάν συμπληρώνεται το 2012 απαιτείται το 63° έτος για πλήρη σύνταξη και το 58° έτος για μειωμένη και εάν συμπληρώνεται η 25ετία από το 2013 και μετά απαιτείται το 65° έτος για πλήρη σύνταξη και το 60 έτος της ηλικίας για μειωμένη.

Διευκρίνιση: Όταν λέμε πλήρη σύνταξη, εννοούμε πάντα την αναλογική σύνταξη, τη σύνταξη δηλ. που είναι ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας. Έχει κάποιος 25 χρόνια υπηρεσίας, θα πάρει σύνταξη για 25 χρόνια δηλ. 25/35, έχει 30 χρόνια, 30/35. Πλήρη σύνταξη με την κυριολεξία του όρου, δηλ. να πάρει το ανώτατο ύψος των συντάξιμων αποδοχών που δικαιούται, είναι τα 40 χρόνια υπηρεσίας (35/35 + 5/50) Επομένως και η τρίτεκνη μητέρα που αποχωρεί με 20 χρόνια υπηρεσίας Χ.Ο.Η., η σύνταξη που θα πάρει θα λέγεται πλήρης , 20/35, θα πάρει δηλ. τη σύνταξη που αντιστοιχεί στα 20 χρόνια υπηρεσίας.
Πρόωρη συνταξιοδότηση νοείται η δυνατότητα, που παρέχεται στον υπάλληλο, που έχει θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης αλλά δεν έχει το όριο ηλικίας για την άμεση καταβολή της να λάβει τη σύνταξη νωρίτερα κατά 5 χρόνια το ανώτατο, πριν τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας που προβλέπεται.
Η δυνατότητα αυτή παρέχεται σε συγκεκριμένες κατηγορίες ασφαλισμένων, όπως είναι η κατηγορία των ασφαλισμένων στον ανωτέρω πίνακα και φυσικά με την ανάλογη μείωση της σύνταξης (ποινή), το ύψος της οποίας εξαρτάται από το πόσο νωρίτερα θα ασκηθεί το δικαίωμα αυτό από το προβλεπόμενο όριο ηλικίας.
Η μείωση αυτή είναι 4,5% για κάθε χρόνο που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του κανονικού ορίου ηλικίας για όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2010 και 6% για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2011.
Πχ. μία μητέρα με ενήλικα παιδιά, που έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2010 και θα της καταβληθεί η σύνταξη στο 60ό έτος της ηλικίας, αν θελήσει να πάρει μειωμένη σύνταξη στα 55, η μείωση θα είναι: 5 x 4,5% = 22,5%, αν τη λάβει στα 58, η μείωση θα είναι 2 x 4,5% = 9%
Αν όμως η συγκεκριμένη μητέρα θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2011 και θελήσει να λάβει μειωμένη σύνταξη στα 56 αντί της κανονικής στα 61, η μείωση θα είναι 5 x 6%= 30%
Σ’ αυτή την περίπτωση, είναι προτιμότερη η εξαγορά 1 τουλάχιστον πλασματικού έτους παιδιών, ώστε να γίνει η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος το 2010. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα λάβει την κανονική σύνταξη στα 60 αντί των 61 ή αν θελήσει τη μειωμένη στα 55 αντί των 56 με μείωση 4,5% αντί 6%. Οι υπάλληλοι του ανωτέρω πίνακα, εφόσον έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα του 2010, έχουν και τις παρακάτω εναλλακτικές δυνατότητες συνταξιοδότησης:
•         35 χρόνια υπηρεσίας/ασφάλισης και ηλικία 58 ετών
•         37 χρόνια υπηρεσίας/ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας
Ο χρόνος συντάξιμης υπηρεσίας των 35 ετών, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2011, αυξάνεται σταδιακά από το 2011 έως το 2015 από τα 35 στα 40 με παράλληλη αύξηση του ορίου ηλικίας από τα 58 στα 60, όπως δείχνει ο παρακάτω πίνακας.
Παλιοί ασφαλισμένοι (από 1-1-83 έως 31-12-92)

Δ. ΝΕΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ (ασφαλισμένοι από 1-1-93)
Τα νέα όρια ηλικίας και τα έτη υπηρεσίας, που απαιτούνται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος γι’ αυτή την κατηγορία των ασφαλισμένων, ισχύουν από 1-1-2013, σύμφωνα με το νέο νόμο 3865/2010 ,στα πλαίσια της ισότητας παλιών και νέων ασφαλισμένων ως προς τους όρους και τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Επομένως μέχρι 31-12-2012 γι’ αυτούς ισχύει ό,τι ίσχυε πριν το ν.3865/2010 και είναι τα εξής:
α) Γυναίκες με ανήλικα παιδιά
Χρειάζονται 20 χρόνια υπηρεσίας (μέχρι 31-12-2010) και ηλικία 55 ετών για κανονική σύνταξη και 50 ετών για μειωμένη.
Άρα μία μητέρα αυτής της κατηγορίας με ανήλικο παιδί, εφόσον μέχρι 31-12-2012 δεν συμπληρώνει 20ετία, μπορεί να εξαγοράσει είτε έτη σπουδών είτε πλασματικά έτη, να θεμελιώσει έτσι συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2012 και να μπορεί να αποχωρήσει με όσα χρόνια υπηρεσίας έχει, όταν συμπληρώσει το όριο ηλικίας των 55 ετών για κανονική σύνταξη ή των 50 για μειωμένη.
Θυμίζουμε ότι η εξαγορά πλασματικών ετών παιδιών έχει ως προϋπόθεση τη συμπλήρωση 15ετούς πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας και η εξαγορά ετών σπουδών τη συμπλήρωση 12ετούς υπηρεσίας .
β) Γυναίκες με ανίκανα παιδιά
Ισχύει ό,τι στην προηγούμενη περίπτωση. Για το ποσοστό ανικανότητας θα πρέπει να έχει γνωματεύσει η Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή Στρατού (Α.Σ.Υ.Ε.)
γ) Γυναίκες με 3 και άνω παιδιά
20 έτη υπ.          και ηλικία 56 ετών       όσες έχουν 3 παιδιά
20 »                    »               53 ετών                 »       4 παιδιά
20 »                    »               50 ετών                 »       5 παιδιά
Ο αριθμός των παιδιών θα πρέπει να συντρέχει κατά τη συμπλήρωση της 20ετίας, η οποία ,αν δεν συμπληρώνεται μέχρι 31-12-2012, θα μπορεί να συμπληρωθεί με εξαγορά πλασματικών ετών παιδιών ή σπουδών.
Για όλες τις άλλες κατηγορίες ασφαλισμένων ισχύει η γενική προϋπόθεση 15έτη/65 ετών.
Από 1-1-2013 για όλες τις κατηγορίες αυτών των ασφαλισμένων ισχύει η γενική προϋπόθεση 15έτη/65 ετών, πλην της κατηγορίας των γονέων (άνδρες & γυναίκες) με ανίκανα παιδιά, που χρειάζονται 25 έτη υπηρεσίας για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και ηλικία 50 ετών για τη λήψη της σύνταξης.
Πηγή: ΔΟΕ (Γιάννης Μπαλάγκας)