Γενικά

ΜΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

1836 Ιδρύεται η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, σκοπός της οποίας είναι «η πρόοδος των Δημοτικών Σχολείων και η στοιχειώδης εκπαίδευσης τού λαού». Ο πρώτος που οραματίστηκε αυτή την ιδέα ήταν ο Ιωάννης Κοκκώνης, εκπαιδευτικός και παιδαγωγός μεγάλου κύρους. Το όραμά του ενστερνίστηκαν ο Ηπειρώτης εκπαιδευτικός και λόγιος Γεώργιος Γεννάδιος και ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Μισαήλ Αποστολίδης. Συμπαραστάτες στο έργο τους βρέθηκαν, ως ιδρυτικά μέλη της Φ.Ε., άλλες 70 επιφανείς προσωπικότητες, αγωνιστές που διακρίθηκαν στα πεδία των μαχών αλλά και άνθρωποι τού πνεύματος, της πολιτικής, της οικονομίας και της διπλωματίας. Ενδεικτικό της σπουδαιότητας που αποδόθηκε στους σκοπούς της Φ.Ε. είναι ότι οι τρεις πρώτοι πρόεδροι τού Διοικητικού Συμβουλίου, ο Γεώργιος Κουντουριώτης, ο Ανδρέας Μεταξάς και ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, υπήρξαν σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες και είχαν τιμηθεί με το ανώτατο αξίωμα τού Προέδρου της Κυβερνήσεως.

1837 Ιδρύεται το πρώτο «Σχολείον των Κορασίων» της Φ.Ε., πρωτοβουλία ιδιαίτερα πρωτοποριακή σε μια εποχή που οι γυναίκες προορίζονταν για την οικογενειακή εστία και τις υποχρεώσεις της. Το Σχολείο στεγάστηκε σε ενοικιαζόμενα κτήρια και οργανώθηκε σε δύο επίπεδα: α) στο Κατώτερο Σχολείο για κορίτσια 6 – 14 ετών, ώστε να διδαχθούν αμισθί τα καθορισμένα στα Δημοτικά Σχολεία μαθήματα και χειροτεχνήματα, και β) στο Ανώτερο Σχολείο, τού οποίου οι απόφοιτες ελάμβαναν πτυχίο δασκάλας μετά από εξετάσεις ενώπιον επιτροπής τού Κρατικού Διδασκαλείου.

1840 Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει την ίδρυση Νηπιαγωγείου, έναν θεσμό που το κράτος νομιμοποιεί μόλις το 1895.

1842 Η Φ.Ε. αγοράζει οικόπεδο 15.600 πήχεων στο οικοδομικό τετράγωνο που ορίζεται από τις οδούς Σταδίου, Μενάνδρου (Πεσμαζόγλου), Πανεπιστημίου, Τυπογραφίας (Αρσάκη), ώστε να στεγάσει τα Σχολεία της σε ιδιόκτητα κτήρια.

1846 Θεμελιώνεται το κεντρικό κτήριο της Φ.Ε. σε σχέδια τού περίφημου αρχιτέκτονα της εποχής Λύσανδρου Καυταντζόγλου, χάρη στις εισφορές των μελών, στις προσφορές και στους εράνους που διενεργήθηκαν στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

1847 Η Εταιρεία καθιερώνει δίπλωμα δημοδιδασκάλου για τις αποφοίτους της.

1850 Ο Απόστολος Αρσάκης, Ηπειρώτης γιατρός, λόγιος και πολιτικός, προσφέρει σημαντική δωρεά για την αποπεράτωση τού κεντρικού κτηρίου. Το Δ.Σ. τον ανακηρύσσει μεγάλο ευεργέτη της Φ.Ε. και ονομάζει τα Σχολεία της Αρσάκεια.

1852 Εγκαινιάζεται το Κεντρικό Κτήριο τού Αρσακείου, το οποίο στεγάζει το «Κατώτερο», «Ανώτερο» και «Αλληλοδιδακτικό» Σχολείο και Νηπιαγωγείο. Τη διδασκαλία των μαθημάτων αναλαμβάνουν διακεκριμένες προσωπικότητες σε κάθε ειδικότητα.

1858 Εισάγεται το μάθημα της Γυμναστικής στα Αρσάκεια Σχολεία.

1861 Ανακηρύσσεται το «Αρσάκειο Ανώτερο Σχολείο» σε Διδασκαλείο, ισότιμο με τα κρατικά. Οι απόφοιτες δασκάλες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να διδάξουν σε σχολεία και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές τού μείζονος Ελληνισμού.

1862 Ιδρύεται Βιβλιοθήκη στα Σχολεία της Φ.Ε.

1867 Εγκαινιάζεται το νεόδμητο σχολικό κτήριο επί της οδού Σταδίου, σε σχέδια τού Λύσανδρου Καυταντζόγλου, δωρεά τού ζεύγους Μιχαήλ και Ελένης Τοσίτσα. Σε αυτό στεγάζεται το «Τοσίτσειο» Αλληλοδιδακτικό Σχολείο της Εταιρείας.
– Αποφασίζεται η σύσταση Σχολείων σε απομακρυσμένους δήμους της Αττικής ή σε περιοχές της Ελλάδας όπου υπήρχε μεγαλύτερη ανάγκη ενίσχυσης της ελληνικής γλώσσας(Μενίδι, Κηφισιά, Κιούρκα, Γαύριο Άνδρου, Πατήσια, Ελευσίνα, Χασιά, Αβία Μάνης, Στύρα Ευβοίας).

1868 Ιδρύεται το Αρσάκειο Κέρκυρας.

1871 Έναρξη ανεγέρσεως Νηπιαγωγείου Απόρων.

1880 Καθιερώνεται ο θεσμός τού Επόπτη στα Σχολεία της Φ.Ε.

1885 Το πρόγραμμα των μαθημάτων που προτείνει η Φ.Ε. βρίσκει την απόλυτη έγκριση τού Υπουργείου Παιδείας και υιοθετείται από όλα τα Παρθεναγωγεία της χώρας, αναγνωρίζοντας την πρωτοπορία της Φ.Ε. στη γυναικεία εκπαίδευση.

1891 Ιδρύεται το Αρσάκειο Πατρών. Ο Δήμος Πατρέων αναλαμβάνει την ανέγερση κτηρίου, στην οδό Μαιζώνος, για τη στέγαση τού Αρσακείου Πατρών.
– Ιδρύεται ο Σύνδεσμος Αποφοίτων της Φ.Ε. (Σ.Α.Φ.Ε.), ο πρώτος γυναικείος σύλλογος αποφοίτων στην Ελλάδα.

1936 Ιδρύεται Παιδαγωγική Ακαδημία στο Αρσάκειο Ψυχικού.

1937 Με δωρεά τού Σ.Α.Φ.Ε. θεμελιώνεται το κτήριο, όπου σήμερα στεγάζεται το Γ΄ Αρσάκειο Δημοτικό Ψυχικού, για να στεγάσει αρχικά το Ίδρυμα Μαθητικής Πρόνοιας και αργότερα το Οικοτροφείο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας.
– Ιδρύεται Παιδαγωγική Ακαδημία στο Αρσάκειο Πατρών.
– Εγκαινιάζεται το Τοσίτσειο επί των οδών Αχαρνών και Σουρμελή.

1939 Ιδρύεται Αρσάκειος Οικοκυρική Σχολή, τριετούς φοιτήσεως, στη Θεσσαλονίκη.

1940-1951 Επιτάσσονται τα κτήρια των Σχολείων της Φ.Ε. στην Αθήνα και την Πάτρα. Τα Σχολεία συνεχίζουν τη λειτουργία τους σε νοικιασμένα κτήρια και στο Κεντρικό.

1947 Ιδρύεται Οικοκυρική και Επαγγελματική Σχολή και Οικοτροφείο στη Ρόδο.

1955 Ξεκινάει η λειτουργία Νηπιαγωγείου στο Αρσάκειο Ψυχικού. Η κατασκευή τού κτηρίου και το υλικό διδασκαλίας βασίζεται σε ελβετικά πρότυπα.

1958 Αγοράζεται από τη Φ.Ε. η ιστορική κατοικία τού Πρωθυπουργού Α. Μιχαλακόπουλου, επί της οδού Κοκκώνη, αρχικά για τη στέγαση τού Οικοτροφείου και αργότερα των Γραφείων Διοικήσεως της Φ.Ε.

1969-1972 Κτίζεται, σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες απαιτήσεις της σχολειοδομίας, το συγκρότημα που στεγάζει σήμερα τα οκτώ Τοσίτσεια Σχολεία τής Εκάλης.

1973 Εγκαινιάζεται το κτήριο τού Αρσακείου Θεσσαλονίκης στους Ελαιώνες Πυλαίας.

1975 Ιδρύεται ο Σύλλογος Καθηγητών της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Σ.Κ.Φ.Ε.)

1980 Ξεκινά η μεικτοποίηση των Σχολείων, η οποία ολοκληρώνεται το 1987.

1988 Ιδρύεται Ψυχολογική Υπηρεσία.
– Λειτουργία Απογευματινών Ομίλων.

1989 Δημιουργείται το Αρχείο της Φ.Ε. για την ταξινόμηση, καταγραφή και διαφύλαξη τού ιστορικού υλικού που αφορά στα Σχολεία της Εταιρείας.

1991 Εγκαινιάζεται η συνεργασία μεταξύ της Φ.Ε. και τού Θεάτρου Τέχνης – Κάρολος Κουν, με στόχο την εισαγωγή της θεατρικής παιδείας στα Σχολεία. Καθιερώνεται ο θεσμός των Πανελλήνιων Αγώνων Μαθητικού Θεάτρου.

1996 Εγκαινιάζεται στο Αρσάκειο Μέγαρο η Στοά τού Βιβλίου, ένα κέντρο πολιτισμού, όπου πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

1998 Εγκαινιάζει τη λειτουργία του το Αρσάκειο Ελληνοαλβανικό Κολέγιο Τιράνων.

2000 Η Φ.Ε. οργανώνει ετήσιους Πανελλήνιους Αγώνες Ρητορικής Τέχνης.

2004 Εγκαινιάζεται  το ιδιόκτητο  κτήριο  τού Αρσακείου Πατρών στο Πλατάνι, κοντά στο Ρίο.
– Λειτουργεί Νηπιαγωγείο και Β΄ βαθμίδα εκπαίδευσης στο Αρσάκειο Ελληνοαλβανικό Κολέγιο Τιράνων.
– Εγκαινιάζεται  κλειστό Γυμναστήριο ολυμπιακών προδιαγραφών στο Αρσάκειο Θεσσαλονίκης.
– Αρχίζει η ανέγερση τού Αρσακείου Ιωαννίνων, στη θέση Λογγάδες.
– Αποφασίζεται η ίδρυση Αρσακείου Σχολείου στην Κύπρο.

2007 Καθιερώνεται ο θεσμός τού Ελεύθερου Πανεπιστημίου της Στοάς τού Βιβλίου.
– Εγκαινιάζεται το νεόδμητο ιδιόκτητο κτήριο τού Αρσακείου Ελληνοαλβανικού Κολεγίου Τιράνων.
– Ανακοινώνεται η ίδρυση Αρσακείου Σχολείου στη Θράκη.

2008 Ιδρύεται Ταμείο Υποτροφιών Αρσακείων Σχολείων.
– Ολοκληρώνεται η ανέγερση τού κτηριακού συγκροτήματος τού Αρσακείου Ιωαννίνων, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει ως Νηπιαγωγείο και Δημοτικό Σχολείο το σχολικό έτος 2009-2010.

2009 Αρχίζει η λειτουργία τού Αρσακείου Ιωαννίνων (Νηπιαγωγείο – Δημοτικό, οι τρεις πρώτες τάξεις).

– Εγκαινιάζεται ο νέος σύγχρονος στίβος στα Αρσάκεια Ψυχικού με χορηγία τού Ιδρύματος Ωνάση.

– Εγκαινιάζεται η Εστία Επιστημών στο Αρσάκειο Πατρών.

…………………………………………………………………………………………

Η ιδιαίτερη θέση των Αρσακείων Σχολείων στην ελληνική εκπαίδευση και η σημαντική εθνωφελής και κοινωφελής δράση της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας οδήγησαν το κράτος να αναγνωρίσει τα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία ως ισότιμα προς τα σχολεία τού Δημοσίου.

Η αρχή έγινε το 1861, όταν τα Ανώτερα Σχολεία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας αναγνωρίστηκαν ως ισότιμα των κρατικών, για να ενταχθούν το 1936 στη δημόσια εκπαίδευση με τη μετατροπή τους σε Παιδαγωγικές Ακαδημίες. Παράλληλα, το κράτος θεώρησε τους τίτλους που εκδίδουν τα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία σε κάθε βαθμίδα ως ισοδύναμους με τους τίτλους των δημοσίων σχολείων και έδωσε το προνόμιο στο εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό της Εταιρείας να διέπεται από τις ίδιες διατάξεις των λειτουργών τού Δημοσίου και να συνταξιοδοτείται από το Δημόσιο.

Τα προνόμια αυτά διατηρούνται μέχρι σήμερα αποτελώντας τη θεσμική ιδιαιτερότητα των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων. Το ειδικό αυτό καθεστώς δεν αποτελεί προϊόν εύνοιας, αλλά είναι χειρονομία έμπρακτης αναγνώρισης από την Πολιτεία της ξεχωριστής προσφοράς των Σχολείων της Φ.Ε.

Παρά την μεγάλη Ιστορία των Σχολείων της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, οι εκπαιδευτικοί και των δύο βαθμίδων ίδρυσαν τους Συνδικαλιστικούς τους Συλλόγους μόλις το 1974, δηλαδή τον πρώτο χρόνο της μεταπολίτευσης.

Ομάδα καθηγητών πήρε την πρωτοβουλία να συγκεντρώσει τις κατά τον νόμο απαραίτητες υπογραφές και να καταθέσει το καταστατικό στο Πρωτοδικείο Αθηνών για έγκριση.

Επικεφαλής της πρώτης επιτροπής ήταν η κα Μαρία Κανέλλη, καθηγήτρια Γαλλικών στο Αρσάκειο Ψυχικού.

Η χρονολογία 1975 που αναγράφεται στην σφραγίδα του Συλλόγου είναι το έτος έγκρισης του καταστατικού με την υπ’ αριθμόν  766/8-4-75  απόφαση του Πρωτοδικείου.

Έκτοτε και επί 35 χρόνια ο Σ.Κ.Φ.Ε. συνεχίζει απρόσκοπτα το έργο του.

Στα χρόνια που πέρασαν Πρόεδροι του Συλλόγου διετέλεσαν οι:

Μαρία Κανέλλη

Βασίλειος Ορδίτης

Νικόλαος Πολίτης

Ευθύμιος Δρόσος

Παναγιώτα Ατσαβέ

Φωτεινή Γκάγκαρη

Αθανάσιος Κάμτσιος

Ευδοκία Πατσιλινάκου

Αρχοντούλα Σαββιδάκη